κυκλική οικονομία

Κατηγορία: Περιβαλλοντικοί Οροι

Συντομογραφία:

Ένα οικονομικό σύστημα στο οποίο διατηρείται η αξία των προϊόντων, των υλικών και άλλων πόρων στην οικονομία για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με την ενίσχυση της αποτελεσματικής χρήσης τους στην παραγωγή και κατανάλωση, μειώνοντας με αυτόν τον τρόπο τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της χρήσης τους, και με την ελαχιστοποίηση των αποβλήτων και της αποδέσμευσης επικίνδυνων ουσιών σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής τους, μεταξύ άλλων μέσω της εφαρμογής της ιεράρχησης των αποβλήτων.

Συμπληρωματικές πληροφορίες

Σύμφωνα με το Ευρετήριο Όρων ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2021 – 2027, μια κυκλική οικονομία είναι ένα σύστημα που διατηρεί την αξία των προϊόντων, των υλικών και των πόρων στην οικονομία όσο το δυνατόν περισσότερο, και ελαχιστοποιεί την παραγωγή αποβλήτων. Αυτό συνεπάγεται ένα σύστημα όπου τα προϊόντα επαναχρησιμοποιούνται, επιδιορθώνονται, ανακατασκευάζονται ή ανακυκλώνονται. Οι δράσεις στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας συμβάλλουν επίσης στην υλοποίηση άλλων βασικών προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), όπως είναι η πράσινη ανάκαμψη, ο μετριασμός των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και η εξοικονόμηση ενέργειας, η προστασία της βιοποικιλότητας, και στην παγκόσμια προσπάθεια για αειφόρο ανάπτυξη. Το 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία. Ανακοινώθηκαν 54 μέτρα που καλύπτουν ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων για την επιτάχυνση της μετάβασης της ΕΕ σε μια κυκλική οικονομία. Όλα αυτά τα μέτρα έχουν εγκριθεί.
Μεταξύ άλλων, άρχισε να ισχύει από το 2018 και η αναθεωρημένη νομοθεσία της ΕΕ για τα απόβλητα. Τέθηκαν σαφείς στόχοι για την ανακύκλωση και εκπονήθηκε ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο για τη σύγχρονη διαχείριση των αποβλήτων. Σε αυτή τη νομοθεσία περιλαμβάνονταν:
• στόχοι όσον αφορά την ανακύκλωση αστικών αποβλήτων και αποβλήτων συσκευασίας·
• δεσμευτικοί στόχοι για τη μείωση των χώρων υγειονομικής ταφής κάτω από ένα μέγιστο όριο·
• μέτρα για τη μείωση των απορριμμάτων τροφίμων και των θαλάσσιων απορριμμάτων.ο 2018 υπήρξαν και άλλες πρωτοβουλίες, όπως η στρατηγική της ΕΕ για τα πλαστικά, μια έκθεση για τις κρίσιμες πρώτες ύλες στην κυκλική οικονομία, κανόνες για τα πλαστικά μίας χρήσης, ενώ προτάθηκε και νομοθεσία σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση του νερού (που εγκρίθηκε το 2020). Τον Μάρτιο του 2020 η Επιτροπή ενέκρινε ένα νέο σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία στην ΕΕ, το οποίο ήταν συστατικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας του 2019 για την ενίσχυση της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων μέσω της μετάβασης σε μια καθαρή, κυκλική οικονομία, για την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας και τη μείωση της ρύπανσης. Αυτό περιλαμβάνει μέτρα ώστε:
• η παραγωγή βιώσιμων προϊόντων να γίνει κανόνας στην ΕΕ
• να δοθεί μεγαλύτερη δύναμη σε καταναλωτές και δημόσιους φορείς που πραγματοποιούναγορές
• να δοθεί έμφαση στους τομείς που χρησιμοποιούν τους περισσότερους πόρους και όπου υπάρχει μεγάλη δυνατότητα κυκλικότητας, όπως:
− ηλεκτρονική και τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών,
− μπαταρίες και οχήματα,
− συσκευασίες, πλαστικά και υφάσματα,
− κατασκευές και κτίρια,
− τρόφιμα, νερό και θρεπτικές ουσίες
• να παράγονται λιγότερα απόβλητα
• να διασφαλιστεί η λειτουργία της κυκλικής οικονομίας προς όφελος των πολιτών, των περιφερειών και των πόλεων• να ηγηθεί η ΕΕ των προσπαθειών της παγκόσμιας κοινότητας στον τομέα της κυκλικής οικονομίας.
Πηγή: https://eur-lex.europa.eu/summary/glossary.html

Με άλλα λόγια

Mοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, το οποίο περιλαμβάνει την ανταλλαγή, εκμίσθωση, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακαίνιση και ανακύκλωση των υπαρχόντων υλικών και προϊόντων όσο το δυνατόν περισσότερο προκειμένου να παραταθεί ο κύκλος ζωής τους. Περισσότερα στο: Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία, ν. 4819/2021 (ΦΕΚ 129/Α/23.7.2021) https://www.et.gr/api/DownloadFeksApi/?fek_pdf=20210100129

Αγγλικός όρος

circular economy

An economic system whereby the value of products, materials and other resources in the economy is maintained for as long as possible, enhancing their efficient use in production and consumption, thereby reducing the environmental impact of their use, minimising waste and the release of hazardous substances at all stages of their life cycle, including through the application of the waste hierarchy.